Na het kappen van bomen in het IJzeren Mangebied door de Bosgroep Zuid-Nederland in januari en februari ontstond commotie. Er werd hierover o.a. ingesproken tijdens de raadsvergadering. Aan ca. 45 Weertenaren heeft de Bosgroep tijdens twee excursies onlangs uitleg gegeven over waarom bepaalde bomen zijn gekapt en hoe die kap is uitgevoerd. Ook werd aangegeven waar nog bomen worden geplant.
Duidelijk werd dat er een visie ten grondslag ligt aan de uitgevoerde werkzaamheden. Wethouders Geert Gabriëls en Martijn van den Heuvel: “We hebben begrip voor de emoties die bij Weertenaren leven over het kappen van bomen in De IJzeren Man. We hadden vooraf beter over het beheer en onderhoud van dit bos moeten communiceren. Daarom gaan we nu ieder jaar een rondleiding organiseren voor geïnteresseerden om het jaarlijkse werkplan uit te leggen.”
Hoeveel bomen gekapt?
Er zijn in januari en februari 2019 in de IJzeren Man circa 800 bomen geveld. 95% van die bomen zijn grove dennen. De overige bomen zijn loofhoutsoorten.
Waarom kap nodig?
Er zijn diverse redenen waarom bomen gekapt zijn. Door de januaristorm van 2018 zijn veel bomen omgevallen of afgebroken. De meest urgente gevallen zijn toen direct aangepakt. Ook stonden veel bomen ‘los’ door die storm. Dit betekent dat de (haar-) wortels zijn gebroken, waardoor de bomen niet genoeg voedingsstoffen meer kunnen opnemen. De lange droge periode in de zomer heeft het herstel van die bomen ernstig tegengewerkt. Ze zijn dan heel bevattelijk voor plaaginsecten en schimmels.
In sommige gevallen was het voor het vellen van een boom nodig onderbeplanting te verwijderen of ook een andere boom te kappen. Maar de richtlijn is steeds geweest: duurzame instandhouding van het bos.
Oude grove dennen
Daarnaast is bosverjonging hard nodig in het IJzeren Mangebied. Deze bossen zijn qua leeftijd en samenstelling niet gevarieerd genoeg. De grove dennen zijn ca. 100 jaar geleden aangeplant omdat ze snel groeien en mijnhout leverden. Die bomen zijn nu in een levensfase gekomen waarin ze breukgevoelig zijn of afsterven. Dan wordt de kans op omwaaien groter. Met als gevolg dat ze andere, gezonde bomen in hun val meenemen. Gecontroleerd vellen voorkomt dat.
Nieuwe aanplant
Met het weghalen van ongewenste en gevaarlijke bomen ontstaan op diverse plekken kleine open ruimtes. Deze open plekken worden dit najaar opnieuw ingeplant met klimaatbestendige soorten zoals linde, zoete kers en esdoorn. Ook worden binnenkort hier en daar nog loshangende takken verwijderd.
Veiligheid
Daarnaast heeft de gemeente de plicht ervoor te zorgen dat de bossen van de IJzeren Man bestaan uit een veilig bomenbestand met minimaal risico. Het is immers een intensief gebruikt wandelbos. Een instabiele boom kan bij stam- of takbreuk, of bij omvallen, schade aanbrengen aan personen of goederen. De eigenaar van de boom is aansprakelijk voor de schade als hij onvoldoende zorg aan de veiligheid van het bos heeft besteed.
Natuurlijke aanwas
Bij de werkzaamheden is circa 600 m³ stamhout vrijgekomen. De natuurlijke aanwas van de IJzeren Man bedraagt minstens 300 m³ hout per jaar. Het laatste grote bosonderhoud vond daar plaats in 2014. Er is dus niet meer hout uitgehaald, dan de afgelopen jaren is bijgegroeid. Zo blijft het bos duurzaam in stand.
Het beheer is daar ook op gericht met bijzondere aandacht voor de versterking van natuur- en belevingswaarden. Verjonging van het bosgebied vindt geleidelijk plaats. Dit draagt bij aan de biodiversiteit en stabiliteit van het totale bos- en natuurgebied.
Opbrengst hout
Het is niet zo dat de Bosgroep voor zichzelf inkomsten genereert uit de verkoop van hout uit de gemeentelijke bossen. Alle inkomsten uit stamhout zijn voor de gemeente en worden ingezet voor werkzaamheden in bossen, natuurterreinen en landschapselementen.
Bosgroep Zuid-Nederland
De gemeente Weert heeft zich, net als 73 gemeenten in Zuid-Nederland, aangesloten bij de coöperatieve vereniging Bosgroep Zuid-Nederland voor een doelmatig beheer van haar bossen, natuurterreinen en landschapselementen. Het is een vereniging zonder winstoogmerk: van en voor de leden. In totaal heeft de Bosgroep in Limburg meer dan 200 leden (gemeenten, particulieren, defensie, Staatsbosbeheer, Limburgs Landschap, Natuurmonumenten, provincie Limburg en de Waterleidingmaatschappij Limburg).
In Limburg zijn met 17 gemeenten langjarige beheerovereenkomsten afgesloten, waaronder met Weert.