Cranendonck – Al vijf jaar staat Cranendonck klaar voor mensen die vanwege oorlogsgeweld hun vaderland zijn ontvlucht. “Ik ben er trots op dat we voor hen ons hart laten spreken”, zegt burgemeester Roland van Kessel. Voor de kleine groep asielzoekers die met andere motieven naar Budel komt en zich misdraagt, heeft hij een duidelijke boodschap: “Zij worden stevig aangepakt. Overlast wordt niet getolereerd.”
De burgemeester begrijpt dat incidenten, zoals laatst bij de lunchzaak in Maarheeze, diepe impact hebben op de gemeenschap. En ook de recente vechtpartij op het AZC-terrein zelf, haalt de krant en geeft geen prettig gevoel.
Ondanks deze vervelende gebeurtenissen, is het sinds de zomer van 2018 (toen er de nodige incidenten werden gemeld) rustiger op en rond het asielzoekerscentrum. Het is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen alle partijen die bij de opvang van asielzoekers zijn betrokken. Afspraken over en weer leidden dat najaar tot een omvangrijk pakket aan maatregelen. De opsporingscapaciteit werd uitgebreid. De politie houdt nu verscherpt toezicht en is bijna dagelijks op het AZC om te horen wat er speelt. Daarnaast is de procedure om aangifte te doen versneld. Bij ernstige vergrijpen of een herhaling van strafbare feiten kunnen overlastplegers rekenen op een gebiedsverbod en komen ze op een zwarte lijst. Lieden die de veiligheid serieus in gevaar brengen, worden overgeplaatst naar een extra beveiligde opvanglocatie elders in het land.
Ook achter de schermen zijn de rijen gesloten. Het bestuurlijk overleg rond de opvang van asielzoekers in Budel is uitgebreid en tot op het hoogste niveau opgeschaald. Vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid schuift de directeur-generaal Migratie aan bij periodieke besprekingen tussen politie, OM, gemeente en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Samen brengen zij raddraaiers in kaart en stemmen zij hun aanpak op elkaar af zodat overlastplegers direct opgepakt en snel bestraft kunnen worden. Verder zitten politie, COA en gemeente maandelijks aan tafel om eventuele hiaten te dichten, staat burgemeester Van Kessel direct in contact met de hoogste baas van het COA, en is er weer direct contact tussen het COA en de winkeliersvereniging in Maarheeze. Vanuit het ministerie ziet een speciale ketenmarinier erop toe dat alle partijen goed met elkaar blijven samenwerken. “Deze ketenmarinier staat via een groepsapp bovendien in contact met de winkeliersvereniging en kan dus nauwgezet volgen wat er rond het AZC gebeurt”, zegt de burgemeester.
Onorthodox als het moet
Het effect van de maatregelen is duidelijk zichtbaar. De samenwerkende partijen hebben de overlastplegers goed in het vizier en kunnen alle mogelijke middelen inzetten om ze te stoppen. Toch blijft de burgemeester ook realistisch. “Overlast valt nooit helemaal te voorkomen, dat bleek afgelopen september wel weer in Maarheeze. En ook afgelopen week met de vechtpartij op het AZC-terrein zelf. Sommige mensen plegen nu eenmaal strafbare feiten. Binnen de grenzen van onze mogelijkheden kijken we wat eraan kunnen doen, daarbij zijn we natuurlijk ook afhankelijk van alle partijen in ons rechtssysteem. Iedereen moet hierin op het juiste moment de juiste stappen zetten. Dat maakt het soms lastig. Zo zijn we bij de handhaving gebonden aan strikte regels. Of ik bijvoorbeeld een gebiedsverbod mag opleggen, hangt af van de ernst van het vergrijp.”
Het juiste perspectief
De burgemeester vindt het belangrijk dat we overlast van asielzoekers in het juiste perspectief plaatsen. De overgrote meerderheid (maar liefst 99 procent) van de vluchtelingen die naar Nederland komen, is op zoek naar een veilig onderkomen en niemand tot last. In Budel is dat niet anders. “De opvang gaat goed. In elke woongemeenschap in Cranendonck zijn wel eens problemen, dus ook in het AZC, onze zevende kern. Asielzoekers en inwoners vinden elkaar in allerlei vrijwillige activiteiten en werkzaamheden. Ze geven rondleidingen, doen schoonmaakwerk, repareren fietsen of ruimen bijvoorbeeld zwerfvuil op. We mogen trots zijn dat we in onze gemeente mensen in nood helpen. Voor hen blijft ons sociale hart kloppen. Daar verandert een klein groepje onruststokers niks aan.”